Roel Schimmel, donorcoördinator MST in ruste
‘Maak donorregistratie bespreekbaar’
“Het is een stap in de goede richting, maar het onderwerp is nog steeds taboe.” Roel Schimmel, donorcoördinator bij het MST in ruste, is blij met de nieuwe donorwet, maar vindt ook dat er nog veel meer moet gebeuren om mensen bewust te maken van de noodzaak tot registratie. Samen met hem blikken we terug op zijn carrière binnen het Medisch Spectrum Twente en op het belang van donaties.
Roel Schimmel is bekend in de regionale ziekenhuiswereld. Als eerste donorcoördinator bij het MST stelde hij 20 jaar geleden de eerste protocollen en procedures op om het proces van donorregistraties goed te doorlopen. “Zeg maar gerust dat het mijn levenswerk is. Na 26 jaar als IC-verpleegkundige te hebben gewerkt, solliciteerde ik naar de nieuwe functie van donorcoördinator binnen het MST. In die tijd gaf de Nierstichting 6 ziekenhuizen een subsidie voor 2 jaar om donorcoördinatoren aan te stellen en het proces van donorregistraties vorm te geven. Het ministerie van VWS deed daar nog eens geld voor 6 ziekenhuizen bij. Belangrijkste doel van dit project was het aantal orgaandonatieprocedures te verhogen. Na die 2 jaar bleek dat ziekenhuizen die een donorcoördinator hadden aangesteld, het daadwerkelijk beter deden dan andere ziekenhuizen. Een mooie stap in de goede richting dus! Nog altijd ben ik erg blij dat ik deze stap heb genomen, want het werk gaf me enorm veel voldoening.”
Waakhond
Nu hij de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, kijkt hij terug op een bijzondere periode. “Ik zag het als mijn taak om ervoor te zorgen dat bij elk overlijden de juiste procedure werd gevolgd. Elke maandag haalde ik in het mortuarium de formulieren op om te kijken of er geen fouten gemaakt waren. Als ik gekke dingen tegenkwam, dan besprak ik dat direct met de artsen. Bij deze controle lette ik er dan vooral op of artsen de juiste procedure hadden gevolgd. Heel soms werd er een weefseldonor over het hoofd gezien, een orgaandonor hebben we gelukkig nooit gemist in ons ziekenhuis. Met elkaar zorg je dus voor een zo nauwkeurig mogelijk proces.”
Verbeterde gezondheidszorg
Door de jaren heen is het aantal beschikbare organen redelijk gelijk gebleven of zelfs verminderd. Dat komt niet alleen doordat mensen geen donor (willen) zijn, ook de kwaliteit van onze gezondheidszorg is sterk verbeterd. Waar vroeger iemand met een hersenbloeding zo veel mogelijk met rust gelaten werd om een nieuwe bloeding te voorkomen, wordt vandaag de dag vaker geopereerd om de bloeding dicht te branden. Ook de traumazorg is sterk verbeterd. We kunnen tegenwoordig veel meer om een mensenleven te redden. “Je moet weten dat een orgaan pas geschikt is, als het afkomstig is van iemand die hersendood is verklaard, op de intensive care ligt en nog kunstmatig beademd wordt. Alleen dan krijgt het orgaan de juiste doorbloeding en komt het voor transplantatie in aanmerking. Met weefsels is het eenvoudiger. Deze kunnen ook na overlijden beschikbaar komen voor transplantatie, afhankelijk van factoren als levensstijl, leeftijd, medicatie en bijzondere afwijkingen. Binnen het MST heb ik mij erg hard gemaakt voor het verhogen van weefseldonoren. Dat resulteerde uiteindelijk in het feit dat het MST topleverancier was in weefsels. Je merkt dat nabestaanden het toch wel fijn vinden dat een dierbare voortleeft in een ander leven. Het overlijden is dan toch niet voor niks geweest, is vaak de gedachte”, vertelt Roel Schimmel. “De andere kant van het verhaal hoor ik ook. Zo zijn mensen bang dat er minder gedaan wordt om een leven te redden, zodat de arts weer een donor beschikbaar heeft. Dat weerhoudt ze dan om donor te worden. Onzin natuurlijk, maar de angst leeft wel. Het zorgt er mede voor dat het aantal donorregistraties blijft hangen op 25% van de bevolking.”
Verwerkingsproces
Weefsels en organen die voor transplantatie in aanmerking komen, worden erg zorgvuldig behandeld. Zodra een orgaan beschikbaar komt, rijdt de transplantatiecoördinator vanuit Groningen richting Twente. Schimmel zorgde dan al voor de noodzakelijke voorbereidingen. “Ik was zoveel mogelijk aanwezig bij het donatieproces. Ik keek hoe weefsels werden weggenomen, begeleidde familieleden in het proces en ondersteunde de artsen. Een erg dankbare taak, waarbij goede communicatie erg belangrijk was. Door open en duidelijk uit te leggen wat er gebeurt, kan het voor de familie een goed verwerkingsproces zijn. Ik gaf daar ook trainingen in: hoe communiceer je als arts of verpleegkundige met nabestaanden. Het is van belang dat de familie een goed gevoel overhoudt aan de hele ziekenhuisperiode: van binnenkomst bij de spoedeisende hulp tot en met het afleggen bij het mortuarium als het zover is. Een goede samenwerking met partners als Vredehof is daarbij erg belangrijk. Ook zij moeten met waardigheid en respect voor de mens werken. Gelukkig heb ik de samenwerking met Vredehof altijd als erg goed ervaren. Het zijn kundige en betrokken professionals.”
Tijd voor voorlichting
Nu zijn werk als donorcoördinator erop zit, kijkt Schimmel ook vooruit. Met de tijd die vrijkomt, wil hij zich gaan toeleggen op het geven van voorlichting. “Ik ben erg blij met de nieuwe donorwet. Het is een stap in de goede richting om zo meer donorregistraties te krijgen en de wachtlijsten te verminderen. Aan de andere kant is er nog wel wat werk te verrichten. Er ligt namelijk nog wel een taboe op het onderwerp. Ik zie de donorwet vooral als een kans om met elkaar in gesprek te gaan. Als de brief voor registratie op de deurmat valt, ga dan in gesprek met je dierbaren. Vertel wat je wensen zijn en waarom je dat zo vindt. Ga met elkaar in gesprek over dilemma’s en angsten. En zorg dat je ook weet waar je het over hebt. Ik wil daar graag een bijdrage aan leveren door in de toekomst als vrijwilliger voorlichting te geven. Ik deed dat al op middelbare scholen en ontdekte dat daar erg mooie gesprekken uit voortkwamen. Ik zou dat graag willen doortrekken naar de hoogste klassen van de basisscholen. Leg maar eens uit wat organen en weefsels zijn en wat je nog kunt betekenen voor een ander. Zo leer je al vroeg wat donorregistraties kunnen betekenen voor onze samenleving. Samen zorgen we dan voor kwaliteit van leven, voor zowel nabestaanden als voor mensen die nog op de wachtlijst staan.”
Roel Schimmel zou rondom zijn pensionering een symposium organiseren, met als thema: Van niets naar iets. Verschillende toonaangevende professionals zouden zijn gasten informeren over diverse onderwerpen, variërend van kind en donatie tot aan de toekomst van het 3D-printen van organen. Helaas gooide corona roet in het eten. Daarom wordt Roel een afscheidsreceptie in september aangeboden. Mocht die vanwege corona ook niet doorgaan, dan zal hij wat geruislozer afscheid gaan nemen van zijn geliefde vak. We wensen Roel Schimmel hoe dan ook een gezonde, gelukkige toekomst toe en zijn dankbaar voor zijn betrokkenheid bij de kwaliteit van donorregistraties.
