Simon Wiersma, beleggingsstrateeg ING:
‘Economisch herstel uit de pandemiecrisis zet door’
De inflatie is op het moment torenhoog. En dat merken we allemaal in onze portemonnee. “Een gevolg van de coronapandemie”, vertelt beleggingsstrateeg Simon Wiersma van ING. “Energie is duurder, prijzen stijgen en daardoor kunnen we minder kopen voor hetzelfde geld.” We vroegen Wiersma wat we kunnen verwachten. Blijven de prijzen zo stijgen?
“De coronapandemie leidde in 2020 tot de diepste wereldwijde recessie sinds de tweede wereldoorlog”, legt Wiersma uit. “Door de lockdowns kwam de wereldhandel stil te liggen, fabrieken sloten hun deuren en ook de Nederlandse economie kreeg grote klappen.” Onze economie kromp dat jaar met maar liefst 3,7 procent.
Groei op gang brengen
Na deze hevige krimp zit de Nederlandse economie sinds november 2021 weer boven het niveau van voor de pandemie. Een razendsnel herstel? “Klopt, de economie heeft zich sneller hersteld dan we verwachtten”, vertelt Wiersma. “De centrale bankiers draaiden in het begin van de crisis de geldkraan open om economische groei op gang te brengen, kredietopnames te stimuleren en bestedingen te laten stijgen. En dat heeft gewerkt.” Sinds het opengaan van de economie is de vraag naar allerlei grondstoffen en producten enorm gestegen. En het aanbod kon het niet bijhouden. Er ontstonden problemen in toeleverende ketens en schaarste op de wereldmarkt. “Van chips voor auto’s en telefoons, tot hout en papier voor drukwerk, alles is schaarser en duurder.” Een deel van de prijsstijgingen komt door uitgestelde levering. Omdat fabrieken stillagen moeten ze een inhaalslag maken en is de vraag naar grondstoffen zo groot.
Hoe gaan bedrijven met de gestegen kosten om?
“Sterke merken zoals Coca-Cola en ASML verhogen hun prijzen zonder dat dit grote gevolgen heeft voor hun marktaandeel. Andere bedrijven lopen het risico marktaandeel te verliezen als ze de verhogingen doorrekenen. Klanten gaan dan op zoek naar een goedkoper alternatief”, legt Wiersma uit. Bij producenten van levensmiddelen en supermarkten staan de marges onder druk. Lukt het niet om nieuwe prijsafspraken te maken, dan blijven de schappen soms leeg. Die lege plekken zagen we begin dit jaar bij een aantal grote ketens. “Tegelijk krijgen alle bedrijven te maken met gestegen kosten”, benadrukt Wiersma. “Je ontkomt er bijna niet aan je prijzen te verhogen als je je bedrijf gezond wilt houden.”
De inflatie liep in januari 2022 op tot een recordhoogte van 7,6 procent. Wat betekent dat voor consumenten?
“De inflatie is hoger dan de gemiddelde loonstijging van de werkende Nederlanders. Vooral energie en de dagelijkse boodschappen zijn duurder geworden. Dat betekent ontwaarding van ons geld. Voor hetzelfde bedrag kunnen we minder producten in onze supermarktkar stoppen. En we betalen fors meer voor energie. Zo houden we minder over voor andere uitgaven.”
Is het een probleem dat de economie zo snel herstelt?
“Op het moment dat de koopkracht afneemt, neemt de druk op de economie toe. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor het vertrouwen van producenten en consumenten”, aldus Wiersma. Daarbij komt dat bij een hoge inflatie werknemers meer loon eisen om de gestegen kosten te compenseren. Maar als je als bedrijf meer loonkosten moet betalen, worden producten opnieuw duurder en vervolgens heeft de werknemer meer loon nodig om rond te kunnen komen. Je kan dan in een zogenaamde loon-prijsspiraal terechtkomen. Dat willen centrale bankiers voorkomen, omdat het de economie ontwricht. Bankiers streven naar een inflatie rond de 2 procent. Dan kan ons geld rollen zonder een te grote ontwaarding. Wiersma: “In de VS zien we een loonstijging van 5 procent en bereiden bankiers maatregelen voor. De Amerikaanse banken verhogen voor het eerst sinds 2018 de beleidsrente om de economische groei af te remmen en de inflatie te beperken. Ik verwacht in Nederland niet zo’n sterke loonstijging. Dat betekent wel dat de gemiddelde consument er op achteruit gaat.”
We komen uit een periode van enorme prijsstijgingen. Wat verwacht Wiersma de komende maanden? “We gaan ervan uit dat deze prijsstijgingen tijdelijk zijn. Hoewel het wel langer duurt dan we vooraf dachten. De kans dat het in Nederland uitmondt in een vervelende situatie, zoals in Amerika, is niet groot. Wel moeten we alert zijn. Stijgen de lonen door, dan kunnen we tegenmaatregelen van de centrale banken verwachten. Toch gaan we dit jaar uit van een bovengemiddelde economische groei en een verder herstel uit de pandemiecrisis van 2020.
