Hoe weet je of je iemand kunt vertrouwen? Als ik kijk naar de onrust in de wereld en het versnipperde politieke landschap in ons eigen land, dan is die vraag moeilijker dan ooit te beantwoorden. Natuurlijk, helemaal zeker van vertrouwen ben je nooit. Maar wie vertrouwen durft door te geven, krijgt er onherroepelijk meer vertrouwen voor terug, in de politiek en de samenleving als geheel. Maar daar is eerst iets anders voor nodig…
Ik kijk met veel trots terug op het afgelopen jaar, een jaar waarin we anders zijn gaan kijken naar ons uitvaartcentrum. Het resultaat is dat we nu nog meer duidelijkheid hebben over hoe nabestaanden naar ons kijken en wat hun behoeften zijn. Met deze inzichten konden we Vredehof naar een nieuwe fase loodsen waarin duurzaamheid, nabijheid en flexibiliteit nóg meer ruimte krijgen. Een omvangrijke transformatie om – ook over 20 jaar – ‘vertrouwd’ en ‘dichtbij’ te blijven. Noodzakelijk? Ja. Dat vertrouwen – in ons geval dat van de nabestaanden – is namelijk niet een vaststaand gegeven. Vertrouwen is veranderlijk en onderhevig aan de tijdgeest waarin je je bevindt, als mens én als organisatie. Daar moet je continu aan blijven werken.
De wens die ónder dat vertrouwen ligt, is een grote behoefte aan wederkerigheid. Zonder wederkerigheid is een relatie niet evenwichtig. Sterker nog, dan is écht luisteren naar elkaar bijna onmogelijk. En die behoefte leeft niet alleen bij onze nabestaanden en onze relaties, maar ook breder in de samenleving. Kijk alleen al naar de politiek, op social media of naar de praatprogramma’s waar het vooral draait om wie je bent en wat je vindt. Een dynamiek die ook doorwerkt in een samenleving.
Ging het maar wat meer om wat je doet. Want praten en oordelen over elkaar heeft niets met vertrouwen, wederkerigheid of duidelijkheid te maken. Want wat weet je nou uiteindelijk echt over de ander en zijn of haar verhaal als je alleen een mening of noodkreet leest? Het in staat zijn om de gelaagdheid in de ander te durven zien, mis ik in toenemende mate. Een tijd geleden bezocht ik thuis- en daklozen en ging met hen in gesprek. Dat blikje bier waar ze elke keer opnieuw voor kiezen? Het vertelde niets over wie ze zijn en waar ze voor staan, maar vaak vertelt het wel iets over waar ze vandaan komen en de wieg waarin ze zijn opgegroeid. En achter elk blikje dat ogenschijnlijk hetzelfde blikje was, kreeg ik een uniek verhaal te horen. Omdat ik luisterde, niet omdat ik oordeelde.
Kijk eens naar uw eigen omgeving. Wat weet u nou echt over het leven van die ene vriend, oom of nabestaande die u onlangs even omhelsde? Uw gevoel blijft uw gevoel totdat u echt naar elkaar hebt geluisterd en verstand en gevoel meer bij elkaar komen. Zelf vind ik die dynamiek misschien wel een van de mooiste dingen van het mens zijn. Ik hoop dat we in het nieuwe jaar die dynamiek wat meer op de voorgrond plaatsen en bespreekbaar maken.
Terug naar het vertrouwen waar ik mee begon. Het is aan ons als Vredehof om, ondanks ‘het gevoel van desoriëntatie’ bij een overlijden, te zorgen voor duidelijkheid en vertrouwen in het proces van afscheid. Het is niet alleen ons specialisme en vak om ons daarnaar te gedragen. Nabestaanden en betrokkenen verwachten dat ook (terecht) van ons. Zo lang die wederkerigheid – zeg wat je doet en doe wat je zegt ѐn belooft – blijft bestaan, kunnen wij ‘Vertrouwd Dichtbij’ ons werk doen.
Wederkerigheid. Dat zou wat mij betreft een betekenisvol thema voor 2026 kunnen zijn. Dat vraagt echter wel om flexibiliteit en beweging van beide kanten. Want de kiezelsteen, mooi weergegeven in ons logo, blijft niet liggen waar hij ligt. Hij deint en rolt mee op continu veranderende vragen en behoeften. Ook wij hebben deze steen dit jaar symbolisch verlegd. Tegelijkertijd blijft de steen zijn vorm en kleur behouden. Als we die symboliek meer terugzien in de politiek komend jaar, dan ben ik ervan overtuigd dat de samenleving ook mee deint, zonder haar vorm of kleur te verliezen.
Wij wensen iedereen een heel gelukkig en vooral gezond 2026 toe!
